Thema introduceren groep 2/3

Geschreven door: Ellen Nieborg (trainer bij Het Kleine Avontuur en Leerkracht groep 2-3).

Ze neemt je mee in haar ervaring bij het starten van het thema kunst.

“Maandag:
Ik start met de introductie van het thema kunst (DrieLab) in groep 2-3.

Op de tafel in mijn lokaal staat een cadeau. Het is rechthoekig en plat. Wat zou het zijn? Zodra de kinderen maandagochtend binnen komen, is hun interesse gewekt. Een cadeau. Er liggen allerlei materialen klaar voor de spelinloop, maar het cadeau is het enige gespreksonderwerp. Snel gaan we in de kring. We zetten onze zintuigen aan en laten het ingepakte cadeau de kring rond gaan. Wat voel je? Het is plat, het heeft wel een rand en in het midden is het een beetje koud. Aan de achterkant voelen we een soort uitsteeksel. Wat denk je dat het is? Een boek? Of een spel? Een bouwpakket misschien? Of een fotolijst? Spannend! Natuurlijk pakken we het cadeau uit en bekijken het goed. We ontdekken dat het een schilderij is. Maar wat zien we? Welke kleuren zien we? Wat valt op? We zien een mevrouw met donkere kleren en donker haar. Ze kijkt een beetje gek. Op de achtergrond zien we bomen, groen, misschien water.. Er komen meteen veel vragen naar boven. Wie is deze mevrouw? Hoe heet ze? Hoe oud is ze? Wie heeft dit gemaakt? Wie heeft dit hier achter gelaten?

We schrijven alles op; wat we al weten en wat we nog niet weten. Groep 3 schrijft, groep 2 helpt nadenken of schrijft ook mee.

Voor nu genoeg verwonderd. We laten het schilderij voor wat het is en gaan verder met de schooldag.

Dinsdag:
Tijdens de ochtendkring grijp ik de lijst met het schilderij er weer bij. Ik vertel de kinderen dat ik er nog eens een nachtje over heb geslapen en dat ik me toch wel heel erg afvraag hoe dit schilderij hier komt. Wie maakt er eigenlijk schilderijen? We raken in gesprek over de kunstenaar en zijn beroep. Wat doet een kunstenaar? Waar werkt een kunstenaar? Wat voor materialen gebruikt hij? Kennen we iemand die een kunstenaar is? Zouden we zelf kunstenaar willen worden? Het grootste deel van de groep reageert enthousiast! Een idee voor de themahoek is geboren; we willen een werkplek van een kunstenaar maken!

Woensdag:
We hebben een schoolbrede introductie van het thema op woensdagochtend. Een collega kwam, verkleed als Leonardo da Vinci, de gymzaal binnen. Wij, de leerkrachten, vertelden allemaal een deel van zijn levensverhaal. Leonardo beeldde uit wat wij vertelden; dit werd uiteraard een hilarisch toneelstuk, maar wel leerzaam! De kinderen waren zeer geboeid.

Na deze introductie komen wij terug in onze klas. Meteen ontstaat er een gesprek. De kinderen hebben heus wel gezien dat het de meester van groep 6-7 was die verkleed was als Leonardo. Logisch ook, want we hadden toch net gehoord dat Leonardo vroeger leefde. Wanneer was dat dan precies? Zagen alle mensen er toen zo uit? Hadden de vrouwen toen een jurk aan? Ik luister goed en schrijf alle vragen op die bij de kinderen naar boven komen. Ik leid het gesprek naar Leonardo da Vinci als kunstenaar. Hebben de kinderen gehoord en gezien dat Leonardo degene was die ons schilderij heeft gemaakt? Natuurlijk hebben ze dat meegekregen en het schilderij heet de Mona Lisa. Dat schrijven we op.

Wat hebben we nog meer allemaal gehoord over Leonardo? Ook dat schrijven we op. En wat willen we er over leren? Er ontstaat een gigantische lijst met vragen die ik later, zichtbaar, ophang voor de kinderen. Deze leervragen worden de rode draad van ons thema. De kinderen zijn uitermate geïnteresseerd in het beroep van de kunstenaar.

Een aantal kinderen krijgt van mij de opdracht om de huishoek op te ruimen. Dit kunnen ze gelukkig zelf, want ze weten waar alle spullen naartoe moeten. Aan het einde van de ochtend ga ik met alle kinderen voor de lege huishoek zitten. Kunnen we hier nu de werkplek van een kunstenaar van maken? Wat hebben we daar voor nodig? Er ontstaat een ´boodschappenlijst´ waar we na het weekend mee aan de slag gaan zodat we een echt atelier kunnen maken.

De kinderen hebben de richting van het thema bepaald. Ze willen vooral meer leren over het beroep van de kunstenaar. Hier kan ik als leerkracht mee aan de slag. Ik doe een 1-minuut-brainstorm en schrijf alles op waar ik nu aan denk bij dit komende thema. Deze brainstorm gebruik ik later weer om activiteiten, ontwerpuitdagingen en spelwendingen te bedenken. Ik duik in de themadownload Kunst van DrieLab om te kijken welke aanvulling hiervan bij het thema passen en welke materialen ik nodig heb. Ik maak een lijstje van de materialen die ik niet op school heb en zorg dat ik deze lijst maandag ophang voor de ouders zodat zij de materialen voor me gaan verzamelen.

Ook mail ik gauw naar een bekende kunstenares. Ik weet dat zij een atelier in de buurt heeft en ik mail haar met de vraag of we met de klas bij haar mogen kijken. Ze reageert gelukkig super enthousiast en heeft hele leuke ideeën. We kunnen woensdag al bij haar terecht! Gauw ouders regelen die ons kunnen brengen!

Ik zorg dat er een basis is voor het atelier; meubels, kleding en een aantal materialen. Maandag gaan de kinderen verder met het inrichten van de themahoek.”

Uit het verslag van Ellen kun je meenemen wat er nodig is om een thema een knallende start te geven. De betrokkenheid van de kinderen te realiseren en hoe belangrijk jouw rol is als begeleider in dit proces. Sturen in plaats van invullen is hierin heel belangrijk. Luisteren naar de signalen en de vragen die de kinderen stellen, zorg ervoor dat de groep helemaal opgaat in de belevingswereld van het thema.

Maak er een avontuur van!